İsrail ile İran ortasındaki tansiyon savaşın eşiğine gelirken, 7 Ekim’de Gazze Şeridi’ne başlayan akınlardan bu yana her fırsatta İsrail’in korunması taahhüdünü yineleyen İngiltere, Akdeniz ve Orta Doğu’da hava kuvvetleri imkanlarını etkin biçimde kullanıyor.
Hamas Siyasi Büro Başkanı Heniyye’nin 31 Temmuz’da İran’ın başşehri Tahran’da suikasta uğraması ve Lübnan Hizbullahı’nın üst seviye kumandanlarından Fuad Şükür’ün tek gün evvel Beyrut’ta İsrail taarruzunda öldürülmesinin akabinde gözler Tahran idaresinin misilleme hazırlıklarına çevrilirken, İsrail’in müttefikleri gelişmeleri yakından takip ederek askeri tahkimatını arttırıyor.
Heniyye’ye düzenlenen suikastın akabinde acil oturumla toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda (BMGK) kimi üyeler suikastı kınarken, ABD ve İngiltere İran’ı suçladı.
İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward, Yemen’deki İran dayanaklı Husilerin İsrail’e hücumlarının sürdüğüne işaret ederek, İran’a tenkitlerde bulundu.
Woodward, İngiltere’nin İsrail’in güvenliğine olan bağlılığının sarsılmaz olduğunu belirterek, İsrail’in yasal müdafaa hakkı bulunduğunu savundu.
Orta Doğu’daki siyasi karışıklık ve çatışmalarda tarihi rolü olmakla daima tenkitlerin odağında olan İngiltere, bölgedeki askeri varlığını “sessiz” biçimde güçlendiriyor.
AKDENİZ VE ORTA DOĞU’DA YAKLAŞIK 4 BİN ASKERİ VAR
Askeri ve istihbarat kurumlarının çalışmalarına ait araştırma haberleri yapan İngiliz Declassified UK’nin 2020 yılındaki yaptığı bir araştırmaya nazaran, İngiliz ordusu, dünya genelinde 42 ülkede 145 askeri üsse sahip.
Yine 2020’de Savunma Bakanlığı, İngiltere ordusunun yurt dışında misyon yapan asker sayısını 6 bin 50 olduğunu açıkladı. Tıpkı datalarda Akdeniz ve Orta Doğu’daki asker sayısının yaklaşık 2 bin 500 olduğu açıklansa da Irak’taki 1400 askeri bunun içinde belirtilmedi.
Söz konusu datalara nazaran İngiltere’nin bölgedeki toplam asker sayısının en az 4 bin olduğu öngörülüyor ve bu sayılar operasyonel ihtiyaçlar çerçevesinde değişiyor.
İngiltere, 7 Ekim’den bu yana Orta Doğu’daki aktifliğini artırarak Kızıldeniz’de Husilerle çaba ediyor ve İran ve Tahran dayanaklı kümelerin hücumlarına karşı İsrail’in savunmasına dayanak oluyor.
İngiltere’nin çift uçak gemisinden teki olan “HMS Prince of Wales”, son günlerde İsrail ile Hizbullah ortasındaki gerginliğin arttığı tek periyotta İskoçya’ya bomba yüklemek için gitti. Uzmanlar, 65 bin tonluk savaş gemisinin Orta Doğu’ya konuşlandırılacağını düşünüyor.
İsrail ve İran ortasında beklenen tek topyekun savaşta ABD ile teklikte Tel Aviv’e dayanak vermesi beklenen İngiltere’nin Akdeniz ve Körfez ülkeleri başta olmak üzere bölgede çok sayıda üssü bulunuyor.
İNGİLİZLERİN EN GÖRÜNÜR OLDUĞU YER KIBRIS
İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği akınlar ve Lübnan’a yönelik mümkün askeri harekatı öncesinde Batılı ülkelerin, Güney Kıbrıs Rum Bölümü’nde (GKRY) askeri lojistik bağlamındaki hareketliliğinde önemli artışlar gözleniyor.
İngiliz ordusunun, Orta Doğu ile ilgili hava operasyonlarının değerli kısmını Kıbrıs’tan yürüttüğü biliniyor.
Ordu, Kıbrıs’ta 2 bin 290 askeri çalışanını daimi olarak konuşlandırıyor. Adada, atış alanları ve casus istasyonları da dahil olmak üzere 17 başka konuşlanma var.
Haaretz ve Declassified UK üzere yayın organlarına nazaran, İngiltere ve ABD güçleri, İsrail’in Gazze’ye ataklarını Güney Kıbrıs Rum İdaresi’ndeki (GKRY) Akrotiri ve Dikelya’dan silah ve istihbaratla destekliyor. İngiltere tarafından koruma edilen bu iki üs, ada topraklarının yüzde 3’üne karşılık geliyor.
Bölgedeki uçaklar için ana operasyon üssü olan “RAF Akrotiri”, İngilizler tarafından daimi ortak operasyon üssü olarak kullanılıyor.
Kıbrıs sorununda garantör olan İngiltere’nin 1960 yılında Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıslı toplum önderleriyle yaptığı muahede çerçevesinde “egemen alanlar” olarak tanımlanan Akrotiri ve Dikelya bölgeleri, İngiliz yargı yetkisinde. Mezkur üsler GKRY’li yetkililerin erişimi dışında faaliyet gösteriyor.
Declassified UK’nin internet sitesinde yer alan habere nazaran, İngiliz askeri kargo uçaklarının İsrail’e Ekim 2023’ten bu yana yaptığı 60’tan fazla uçuşun çoğunluğu, Limasol kenti yakınlarında “egemen üs” statüsünde bulunan Akrotiri (Ağrotur) Hava Üssü’nden gerçekleşti.
Tel Aviv’den 40 dakikalık tek uçuş arasındaki RAF Akrotiri’nin tıpkı vakitte Yemen’deki Husilere yönelik hava akınlarında da kullanıldığı gündeme geliyor.
Declassified UK’ye nazaran, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF), aralık ila mayıs ortasında Gazze üzerinde 200 gözetleme uçuşu gerçekleştirdi. İngiliz casus uçaklarının tamamı, RAF Akrotiri’den kalktı ve yaklaşık altı saat havada kaldı.
İngiltere’nin Trodos Dağı, Akrotiri ve Agios Nikolaos’taki tesislerden direkt yahut ABD aracılığı ile dolaylı olarak İsrail’e istihbarat takviyesi sağladığı tarafındaki iddiaları İngiltere Savunma Bakanlığı sürekli yalanlıyor.
Bu ortada, aktivistler İngiltere ve ABD’nin hareketlerinin Ada’yı maksat haline getirme riski taşımasını eleştiriyor.
BAE VE BAHREYN’DE HAVA GÜÇLERİ KONUŞLU
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerinin (RAF) Tekleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) Donnelly Lines olarak bilinen bir askeri tesisi var.
RAF ayrıyeten Bahreyn’deki HMS Jufair olarak bilinen Tekleşik Krallık Deniz Dayanak Tesisi’nde de faaliyet gösteriyor.
Orta Doğu’daki hava operasyonları için Katar’daki El Udeid Hava Üssü’nü de kullanan RAF, burada ABD ordusuyla yakın temasta. ABD’nin bölgedeki en büyük üssü olan ve 1996’da kurulan El Udeid, birebir vakitte ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığının (CENTCOM) da bölgesel karargahına konut sahipliği yapıyor.
Katar ve BAE’deki İngiliz konuşlanmaları, Irak, Suriye ve Libya’da askeri operasyonlara dayanak veriyor.
UMMAN’DAN BASRA KÖRFEZİ VE HİNT OKYANUSU’NU GÖZLÜYOR
İngiliz askerleri Suudi Arabistan’da direkt İngiliz ordusuna ilişkin olmayan 15 üste az sayıda asker bulundururken, Yemen’de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun hava operasyonlarını gözlemlemek Riyad’da küçük bir askeri varlığa sahip.
Umman’da ise Tekleşik Krallık Ortak Lojistik Dayanak Üssü bulunuyor. İngiliz askerlerinin Umman’a ilişkin üslerin 16’sında da varlık gösterdiği bildiriliyor.
Umman’daki lojistik üs, İngiliz ordusunun İran, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu’ndaki faaliyetlerini kolaylaştırmak için kullanılıyor. İngiliz ordusunun, ayrıyeten ülkede kullandığı ortak eğitim alanları da mevcut. Birtakım kaynaklar, İngiltere’nin Umman’da 1000 askerinin olduğunu argüman ederken bu şimdi yetkililerce teyit edilmiş değil.
Az sayıda İngiliz askerinin Kuveyt’te konuşlandığı Ali Al Salem hava üssünden “Reaper” insansız hava araçlarının operasyonlarını yürüttüğü belirtiliyor.
İngiltere’nin Ürdün’de sonlu sayıda askeri bulunurken, İngiliz askerlerinin Irak’ta da ABD üslerinin içinde bulunduğu kestirim ediliyor.
İngiliz Savunma Bakanlığının 2020’de parlamentoya sunduğu Orta Doğu’daki asker sayılarına ait datalarda Irak bilgileri dışarda tutulmasına rağmen ordunun internet sitesinde Irak’ta DEAŞ’la çaba ismi altında 1400’ü aşkın asker bulunduğu belirtiliyor.
İNGİLTERE, SAVAŞ CÜRÜMLERİNE KARŞIN İSRAİL’E DAYANAĞINI KESİNTİSİZ SÜRDÜRÜYOR
İsrail’in Gazze’ye yönelik 7 Ekim 2023’ten bu yana süregelen aralıksız akınlarına ve savaş kabahatleri işlediği ihtarlarına karşın İngiltere’nin bu ülkeye silah satan şirketlere verdiği ihracat lisanslarını sonlandırmaması hem halkın hem de milletlerarası toplumun reaksiyonuna neden oluyor.
Ülkedeki insan hakları örgütleri ve bağımsız kuruluşlar, Gazze’de milletlerarası insancıl hukuku ihlal eden İsrail’e silah satışını durdurmadığı gerekçesiyle İngiltere’yi “İsrail’in savaş hatalarına ortak olmakla” eleştiriyor.
İngiltere İş ve Ticaret Bakanlığının açıkladığı bilgilere nazaran, 7 Ekim 2023’ten bu yana ülkeden İsrail’e silah, askeri teçhizat ve öteki denetimli eserlerin satışı için 100’den fazla ihracat lisansına onay verildi. Mayıs prestijiyle “varış noktasının İsrail olduğu belirtilen” mevcut silah ve askeri teçhizat ihraç lisanslarının sayısı 345 oldu.
